Tiếng Anh là một ngôn ngữ được sử dụng một cách rộng rãi trên thế giới. Hiện nay có khoảng 1.5 tỷ người nói đang tiếng Anh trên toàn thế giới. Tuy nhiên chỉ có khoảng 375 triệu người có tiếng Anh là tiếng mẹ đẻ, còn 1.1 tỷ người xem tiếng Anh là môn ngoại ngữ. Và rất nhiều người không biết cách học tiếng Anh như nào để hiệu quả? Nếu bạn đang gặp tình trạng này thì hãy theo dõi bài viết bên dưới của tuyensinhmut.edu.vn nhé!
Mục Lục
Học tiếng Anh, hay một ngoại ngữ nào, một cách hiệu quả
Tiếng Anh là ngôn ngữ được sử dụng rộng rãi trên thế giới hơn 6900 ngôn ngữ khác trên thế giới!
Và nếu bạn để ý và suy nghĩ một chút về lí do vì sao chúng ta nói tiếng Việt giỏi, hay một người bản xứ tiếng Anh nói tiếng Anh giỏi, thì lí do chính là do chúng ta sử dụng nó thường xuyên.
Nếu bạn chú ý nghe những người Việt đang sống ở nước ngoài nói tiếng Việt, bạn sẽ thấy được ngay việc này.
Tại thời điểm họ chuyển đi sinh sống ở nước ngoài họ có thể nói tiếng Việt rất tốt, như chúng ta. Nhưng sau một thời gian dài sinh sống ở nước ngoài (như 10 hay 20 năm), sử dụng ngôn ngữ ở nước đó thường xuyên hơn tiếng Việt, họ sẽ vẫn nói được tiếng Việt nhưng sẽ không được nhuần nhuyễn như trước.
Ví dụ như sử dụng một số từ không chính xác lắm, không thể diễn đạt một số ý họ muốn nói một cách dễ hiểu trong tiếng Việt, hay phát âm tiếng Việt hơi bị “lớ” do bị lai với phát âm của ngôn ngữ nơi họ đang sinh sống.
Và đó là lí do mà bạn sẽ đồng ý là: chúng ta phải tìm cách sử dụng tiếng Anh thường xuyên để có thể giỏi tiếng Anhhơn, cũng như để duy trì trình độ tiếng Anh một khi chúng ta đã giỏi.
Giỏi tiếng Anh là giỏi những gì?
Để sử dụng thành thạo tiếng Anh là điều không hề dễ dàng. Một người được hiểu là thành thạo tiếng Anh khi họ đảm bảo 4 kỹ năng bên dưới:
- Kỹ năng nghe (Listening skill)
- Kỹ năng nói (Speaking skill)
- Kỹ năng đọc (Reading skill)
- Kỹ năng viết (Writing skill)
4 kỹ năng này là tiêu chuẩn chung cho bất kì ngôn ngữ nào, chứ không chỉ riêng tiếng Anh. Và có một cách để bạn phân loại 4 kỹ năng này đó là:
| Kỹ năng chủ động (Active skills) | Kỹ năng thụ động (Passive skills) |
| Kỹ năng nói & viết | Kỹ năng nghe & đọc |
| Gọi là chủ động lý do là vì 2 kỹ năng này đòi hỏi chúng ta cần “chủ động” tạo ra (lời nói, chữ viết) | Gọi là thụ động lý do là vì 2 kỹ năng này chúng ta chỉ cần “thụ động” hiểu biết những gì người khác nói/ viết. |
Có một điểm rất quan trọng về cách học & thứ tự ưu tiên khi học 2 nhóm kỹ năng này đó là các bạn cần biết để có thể tổ chức việc học tiếng Anh của bản thân hiệu quả. Bật mí: kết quả có thể không như bản thân bạn đang nghĩ trong đầu!
Chúng ta sẽ thảo luận về nó ở một phần bên dưới. Ngay lúc, chúng ta sẽ tìm hiểu về vai trò của ngữ pháp và từ vựng trong việc phát triển 4 kỹ năng tiếng Anh.
Bởi lẽ, ngữ pháp và từ vựng là “nỗi đau” của rất nhiều người khi học ngôn ngữ này.
Vai trò của ngữ pháp và từ vựng trong tiếng Anh
Bốn kỹ năng tiếng Anh là điểm đến cuối cùng mà chúng ta hướng đến trong quá trình học tiếng Anh.
Như vậy, câu hỏi đặt ra là làm thế nào để chúng ta học tốt ngữ pháp và từ vựng tiếng Anh?
Câu trả lời là: ngữ pháp và từ vựng được xem là nền tảng của cả 4 kỹ năng tiếng Anh mà bạn cần giỏi để có thể sử dụng thành thạo tiếng Anh.
Cụ thể, chúng ta hay xem xét lý do tại sao ngữ pháp và từ vựng tiếng Anh chính là những viên gạch để phát triển 4 kỹ năng tiếng Anh:
- Để diễn đạt được ý tưởng của bản thân, dưới dạng nói hay viết, thì chúng ta cần phải tổ chức thành một hoặc nhiều câu mà người khác có thể hiểu
- Cách để người khác có thể hiểu được điều mà bạn muốn nói thì những gì mà bạn muốn nói hay viết ra cần tuân theo đúng ngữ pháp của của ngôn ngữ đó.
- Vậy vai trò của từ vựng là gì? Từ vựng là chính những từ chúng ta thường nói hay viết ra!
Liên tưởng về trò chơi của ghép hình: từ vựng chính là các mảnh ghép, còn ngữ pháp là cách chúng ta ghép các hình đó lại với nhau để ra một hình đúng.
Kỹ năng quan trọng nhất để phát triển đầu tiên
Chúng ta đã đề cập trong phần số 2 ở trên về 2 nhóm kỹ năng thường gặp trong tiếng Anh (hay bất kỳ một loại ngôn ngữ nào) là nhóm kỹ năng chủ động (kỹ năng nói, viết) và nhóm kỹ năng thụ động (kỹ năng nghe, đọc).
Và vì nói, viết “khó” hơn nghe, đọc nên hầu hết chúng ta thường đánh giá cao nhóm kỹ năng chủ động so với nhóm thụ động.
Thật sự là kỹ năng nói và viết thì khó giỏi hơn so với kỹ năng nghe và đọc. Một bằng chứng cho việc này đó là khi các bạn nhìn vào kết quả điểm thi TOEIC hay IELTS của phần lớn thí sinh, điểm đọc và nghe thường sẽ cao hơn so với nghe và viết.
Vì vậy, theo Krashen, để tiếp thu một loại ngoại ngữ, thay vì học từ chương về ngôn ngữ đó, cách tốt nhất là tiếp xúc trực tiếp với ngoại ngữ đó chính là dạng âm thanh (nghe) hay dạng chữ viết (đọc).
>> Xem tham khảo:
Tại sao trẻ em học tiếng Anh “hiệu quả hơn” người lớn?
Khi chúng ta có áp lực phải giỏi tiếng Anh trong một khoảng thời gian nào đó, khả năng tiếp nhận ngôn ngữ của chúng ta cũng sẽ bị ảnh hưởng, đặc biệt là khi chúng ta học tiếng Anh là bị bắt học thay vì yêu thích môn học.
Tất cả những gì chúng là cần làm lúc này đó là đối phó để có thể vượt qua một loại bài kiểm tra tiếng Anh nào đó.
Trên góc độ này, trẻ em sẽ học tiếng Anh “tốt hơn”, “hiệu quả hơn” so với người lớn. Trẻ em, vì bắt đầu sớm, sẽ tiếp xúc được với lượng lớn thông tin đầu so với người trưởng thành. Vì vậy, nó chẳng có áp lực lớn phải sở hữu trong tay chứng chỉ hay bằng cấp gì đó trong 3 hay 6 tháng nữa!
Trẻ em sẽ có thời gian để thong thả “chỉ việc nghe” tiếng Anh từ các thầy cô giáo, từ các file audio, từ câu chuyện của bố mẹ, … Chúng sẽ học được cách phát âm chuẩn, cách người ta kết hợp những từ vựng như thế nào qua vô số ví dụ mà những bạn trẻ đó được nghe.
Và nó sẽ bắt chước theo như vậy.
Và đó là cách đúng để các bạn tiếp nhận ngoại ngữ: Bắt chước!
Đó cũng là lí do tại sao một đứa bé chỉ có thể bập bẹ bắt đầu nói một số từ như “bố”, “mẹ” chỉ sau khoảng 6 tháng tuổi! Sau 6 tháng chỉ lắng nghe! Và cũng chỉ nói được một vài từ.
Vậy thì, vì sao chúng ta lại nghĩ chúng ta có thể/ nên bắt đầu nói tiếng Anh ngay khi mới bắt đầu học? Thư viện tiếng Anh chúng ta đã ghi nhận được đã có những gì để nói?
Cách đa số người Việt Nam học tiếng Anh
Sau phần thảo luận bên trên, chúng ta đã hiểu hơn về trình tự một người lớn, ở đây chỉ những người khoảng từ 11 tuổi (lớp 6) trở lên, nên học tiếng Anh: bắt đầu với kỹ năng nghe/ đọc trước. Và sau đó sẽ phát triển kỹ năng nói, viết.
Trình tự học đã quá rõ ràng. Nhưng trong thực tiễn, người mới bắt đầu học ngoại ngữ có một trở ngại vô cùng lớn đó là: Làm thế nào để có được những bài nghe, bài đọc phù hợp với trình độ hiện tại của mình?
Mà lúc mới bắt đầu, trình độ là … 0 / 10. Cũng có thể là 0.1, 0.3, nhưng nhìn chung là “chưa biết gì”.
Mà chưa biết gì thì làm sao có thể tìm được những bài nghe mà chúng ta có thể hiểu được?
Và đó là lí do mà hầu hết chúng ta đều học tiếng Anh bằng cách:
- Dịch từ tiếng Việt sang tiếng Anh
- Tập trung vào học ngữ pháp và từ vựng
Khi chúng ta không có gì để bắt đầu thì lẽ thường tình là chúng ta phải dựa vào cái chúng ta đã biết, ở đây là sự thành thạo tiếng Việt, để bắt đầu. Như vậy, chúng ta sẽ bắt đầu học tiếng Anh bằng cách đối chiếu, so sánh, tương phản, … nó với tiếng Việt.
Chúng ta nói, viết tiếng Anh bằng cách nói, viết tiếng Việt, điều mà chúng ta đã làm được, rồi chuyển những câu từ đó sang tiếng Anh.
Và làm sao để thực hiện quá trình chuyển ngữ này? Chúng ta cần biết ngữ pháp và từ vựng của tiếng Anh!
Và thế là chúng ta được dạy chúng ở trường lớp. Có lẽ là suốt 7 năm cấp II, III, cái chúng ta học là học cách chuyển Việt thành Anh.
Tất cả đều rất hợp lí, hoặc ít ra là có vẻ hợp lí.
Nhưng kết quả thì không như mong đợi. Vậy đâu là lí do?
Những trở ngại của cách học tiếng Anh truyền thống
Thật ra, không phải là không có nhiều người học tốt tiếng Anh sau khi trải qua phương pháp học tiếng Anh truyền thống: dịch Việt Anh dựa trên việc học từ vựng và ngữ pháp.
Nhưng, có một điểm chung của họ đó là bên cạnh việc học tiếng Anh ở trường lớp theo cách truyền thống, họ còn tự học ở nhà.
Điều này mới chính là vấn đề quyết định việc họ sẽ giỏi tiếng Anh hay không.
Họ học như thế nào?
Họ nghe/ đọc tiếng Anh về các đề tài mà họ quan tâm!
Và thông qua những bài nghe, bài đọc đó, họ dần dần ghi nhận cách mà người bản xứ sử dụng tiếng Anh: cách người bản xứ diễn đạt một ý tưởng nào đó trong tiếng Anh, cách họ sử dụng từ, …. “Thư viện tiếng Anh” trong đầu họ sẽ ngày càng lớn và phong phú hơn.
Dựa vào đó, họ sẽ diễn đạt được ý mà mình muốn nói trong tiếng Anh khi cần. Không phải là đơn thuần dịch từ tiếng Việt sang tiếng Anh, mà cách dùng mẫu câu, dùng từ mà họ đã ghi nhận được.
Nếu các bạn đã nắm được phần ngữ pháp tiếng Anh cơ bảnvà vốn từ vựng, thì bạn có thể dịch Việt Anh (và tất nhiên là Anh Việt).
Nhưng những câu mà bạn nói ra, cách bạn sử dụng từ, nó vẫn sẽ rất Việt!
Và “rất Việt” không chỉ đơn thuần là khiến cho người bản xứ biết được bạn chưa nhuần nhuyễn tiếng Anh lắm. Nó còn khiến cho họ hiểu sai ý muốn của bạn, hoặc bạn hiểu sai ý người ta.
Vậy thì làm thế nào để chúng ta biết được cách người bản xứ họ diễn đạt những ý tưởng đó như thế nào trong tiếng Anh?
Rất đơn giản: nghe những cái họ nói, đọc những cái họ viết!
Và rồi bắt chước như vậy!
(Và một lần nữa, tôi mong muốn lặp lại ý này: Học ngoại ngữ là một quá trình bắt chước. Mà thật ra bạn học kỹ năng nào mà không vậy? Khi chưa trở thành chuyên gia, cách học nhanh nhất là bắt chước cách những chuyên gia làm)
Đa số mọi người chúng ta sẽ không có nhiều cơ hội để nói chuyện với người nước ngoài khi đang ở Việt Nam (ít ra là vào thời điểm năm 2019).
Nhưng nói chuyện với người nước ngoài có phải là mấu chốt để bạn giỏi tiếng Anh?
Không!
Tóm lại, lúc mới bắt đầu học tiếng Anh, chúng ta cần biết rằng: Việc học ngữ pháp tiếng Anh căn bản và từ vựng không phải là việc không tốt.
Cái không tốt ở đây là khi chúng ta không tiếp xúc với ngôn ngữ này thông qua nghe và đọc, vì mất quá nhiều thời gian học ngữ pháp và từ vựng,
Như vậy, nếu các bạn mong muốn được giỏi tiếng Anh, ngoài 3 tiết học ngữ pháp và từ vựng tiếng Anh ở trường mỗi tuần – điều mà bạn sẽ không thay đổi được, thì bạn phải cố gắng dành thêm nhiều thời gian nữa để tự học ở nhà: bằng cách tìm các videos, audios, và các sách báo tiếng Anh để nghe và đọc thêm.
>> Xem tham khảo:
Về vai trò của tiếng Anh và động lực học tiếng Anh
Vai trò chính của một ngôn ngữ là sử dụng để giao tiếp, thông qua quá trình nghe-nói hay đọc-viết hằng ngày.
Và những bối cảnh quan trọng nhất của sự giao tiếp đó là cuộc sống hằng ngày và công việc.
Nếu chúng ta sinh sống tại một nước nói tiếng Anh, chúng ta sẽ thường xuyên sử dụng tiếng Anh. Vì thếm chúng ta sẽ có động lực học tiếng Anh, và động lực này được duy trì bởi nhu cầu phải sống trong môi trường sử dụng tiếng Anh.
Nếu công việc của chúng ta đòi hỏi sử dụng tiếng Anh thường xuyên, chúng ta sẽ thấy tiếng Anh có ích thật sự cho mình. Và vì vậy, chúng ta sẽ có động lực học tiếng Anh. Và động lực này được duy trì bởi nhu cầu thực tế hằng ngày.
Đối với các bạn học sinh, sinh viên, động lực để học tốt môn học này là áp lực điểm số. Nhưng chúng ta cần hiểu rằng, điểm số không phải là động lực hiệu quả dài lâu.
Còn đối với những người đi làm, động lực học tiếng Anh là từ nhu cầu sử dụng ngôn ngữ này trong thực tiễn cuộc sống và công việc.
Một hệ quả quan trọng của việc này, và nó giải thích vì sao nhiều bạn học sinh, sinh viên và người đi làm không duy trì được động lực học tiếng Anh, là vì họ không có nhu cầu phải sử dụng tiếng Anh thường xuyên.
Những điểm chính mà bạn cần biết để học tiếng Anh tốt hơn
Cuối cùng là một số điểm chính để việc học tiếng Anh hiệu quả hơn:
- Tiếp xúc với tiếng Anh thật là điều cực kỳ quan trọng. (Tiếng Anh thật tức những gì người bản xứ sử dụng thật trong cuộc sống, chứ không chỉ là tiếng Anh bên trong sách tiếng Anh)
- Lúc các bạn mới bắt dầu học tiếng Anh, sẽ không tránh được cách học thông qua dịch Việt Anh và học ngữ pháp, từ vựng. Điều đó là cần thiết bởi vì lúc đầu bạn sẽ không thể hiểu ngay tiếng Anh thật. Nhưng bạn phải luôn nhớ và làm điều 1 ở trên.
Trên đây là bài viết giúp bạn hiểu rõ hơn về cách học tiếng Anh như thế nào để đem lại hiệu quả cao nhất. Nếu bạn vẫn còn bất kỳ thắc mắc nào, hãy để lại comment bên dưới bài viết để tuyensinhmut.edu.vn giải đáp bạn nhé!